Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2021

Επίδομα ανεργίας ΟΑΕΔ: Πόσα ένσημα και ημέρες εργασίας χρειάζεστε

Πόσες ημέρες εργασίας και πόσα ένσημα χρει΄άζονται για να αποκτήσει κανείς δικαίωμα επιδόματος ανεργίας από τον ΟΑΕΔ. Ποια δικαιολογητικά θα χρειαστούν για την αίτηση. Το επίδομα ανεργίας είναι μια παροχή που χορηγείται σε ασφαλισμένους, ικανούς και διαθέσιμους για εργασία, με εξαρτημένη σχέση εργασίας που είτε έληξε είτε καταγγέλθηκε από τον εργοδότη, κατά τη διάρκεια της οποίας κατέβαλαν εισφορές υπέρ του κλάδου ανεργίας του ΟΑΕΔ Η χρονική διάρκεια της επιδότησης κυμαίνεται από πέντε (5) έως δώδεκα (12) μήνες ανάλογα με τις ημέρες εργασίας που πραγματοποίησαν οι δικαιούχοι σε συγκεκριμένα (κρίσιμα) χρονικά διαστήματα πριν από τη λύση ή τη λήξη της εργασιακής τους σχέσης και τον αριθμό ημερησίων επιδομάτων που έλαβαν κατά την τελευταία τετραετία. Αν κατά τη διάρκεια της επιδότησης οι δικαιούχοι χάσουν την ιδιότητα του ανέργου (π.χ. λόγω πρόσληψης, ασθένειας, στράτευσης κ.ο.κ.), η επιδότηση σταματά προσωρινά (αναστέλλεται), ενώ είναι δυνατόν να συνεχιστεί και πάλι υπό πρoϋποθέσεις. Οι επιδοτούμενοι άνεργοι έχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις, η μη τήρηση των οποίων μπορεί να οδηγήσει σε οριστική διακοπή της επιδότησής τους. Οι δικαιούχοι Τακτική Επιδότηση Ανεργίας χορηγείται στους αιτούντες – πρώην μισθωτούς, εφόσον: καταγγέλθηκε ή έληξε η Σύμβαση Εργασίας τους (δεν χορηγείται σε όσους αποχώρησαν οικειοθελώς από την εργασία τους) έχουν την ιδιότητα του ανέργου κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για επιδότηση (δεν απασχολούνται σε άλλον εργοδότη, δεν αυτοαπασχολούνται, είναι ικανοί και διαθέσιμοι στην αγορά εργασίας) έχουν πραγματοποιήσει σε συγκεκριμένα (κρίσιμα) χρονικά διαστήματα συγκεκριμένο αριθμό ημερών εργασίας, για τις οποίες καταβάλλονταν εισφορές υπέρ του κλάδου ανεργίας του ΟΑΕΔ, ως εξής: α) Για ασφαλισμένους που επιδοτούνται για πρώτη φορά 1η περίπτωση τουλάχιστον εκατόν είκοσι πέντε (125) ημέρες εργασίας ή εκατό (100) ημέρες για οικοδόμους με κρατήσεις υπέρ του κλάδου ανεργίας εντός του 14μήνου πριν από τη λήξη ή τη λύση της εργασιακής σχέσης, χωρίς να υπολογίζονται οι ημέρες των δύο τελευταίων μηνών πριν από τη λήξη ή τη λύση αυτής και ογδόντα (80) ημέρες εξαρτημένης εργασίας σε κάθε έτος κατά τα δύο προηγούμενα έτη πριν από την έναρξη της επιδότησής τους 2η περίπτωση (για ασφαλισμένους που δεν καλύπτουν την προϋπόθεση της 1ης περίπτωσης) τουλάχιστον διακόσιες (200) ημέρες εργασίας ή εκατόν ογδόντα (180) για οικοδόμους με κρατήσεις υπέρ του κλάδου ανεργίας κατά τα δύο προηγούμενα έτη πριν από τη λύση ή τη λήξη της εργασιακής σχέσης, χωρίς να υπολογίζονται οι ημέρες των δύο τελευταίων μηνών πριν από τη λήξη ή τη λύση αυτής, και ογδόντα (80) ημέρες εξαρτημένης εργασίας σε κάθε έτος κατά τα δύο προηγούμενα έτη πριν από τη λήξη ή τη λύση της εργασιακής σχέσης β) Για ασφαλισμένους που έχουν επιδοτηθεί στο παρελθόν: τουλάχιστον εκατόν είκοσι πέντε (125) ημέρες εργασίας ή εκατό (100) ημέρες για οικοδόμους με κρατήσεις υπέρ του κλάδου ανεργίας εντός του 14μήνου πριν από τη λήξη ή τη λύση της εργασιακής σχέσης, χωρίς να υπολογίζονται οι ημέρες των δύο τελευταίων μηνών πριν από τη λήξη ή τη λύση αυτής. Οι ασφαλισμένοι της κατηγορίας αυτής δεν πρέπει να έχουν λάβει εντός της προηγούμενης τετραετίας από την έναρξη της επιδότησης για την οποία υποβάλλουν αίτηση πάνω από τετρακόσια (400) ημερήσια επιδόματα. Εάν εντός της τετραετίας έχουν επιδοτηθεί, αλλά έχουν λάβει λιγότερα από τετρακόσια (400) ημερήσια επιδόματα, δικαιούνται να επιδοτηθούν για τον υπόλοιπο αριθμό ημερησίων επιδομάτων μέχρι τη συμπλήρωση του ανώτατου ορίου των τετρακοσίων (400) ημερησίων επιδομάτων. Τα δικαιολογητικά Για την επιδότηση στην κατηγορία των οικοδόμων απαιτείται ο ελάχιστος αριθμός ημερών εργασίας και η λύση ή λήξη της εργασιακής σχέσης να προέρχονται από τον οικοδομικό κλάδο. 1. Καταγγελία Σύμβασης Εργασίας (Έντυπο Ε6) υπογεγραμμένη από τον άνεργο ή Βεβαίωση Λήξης Σύμβασης Ορισμένου Χρόνου (Έντυπο Ε7) 2.Έμμεση ασφαλιστική ικανότητα προστατευομένων μελών της οικογενείας, εφόσον υπάρχουν 3.Στοιχεία μισθωτής εργασίας (ημέρες ασφάλισης) και μη μισθωτής απασχόλησης (επιχειρηματική δραστηριότητα) 4.Αριθμός Καταθετικού Λογαριασμού (ΙΒΑΝ), στον οποίο ο ασφαλισμένος είναι πρώτος δικαιούχος Τα τρία πρώτα δικαιολογητικά αναζητούνται αυτεπάγγελτα από τις Υπηρεσίες και μόνο όταν δεν είναι δυνατή η αυτεπάγγελτη αναζήτησή τους συνυποβάλλονται από τους ασφαλισμένους Ο αριθμός Καταθετικού Λογαριασμού (ΙΒΑΝ) προσκομίζεται μόνο αν δεν έχει δηλωθεί στο παρελθόν ή αν έχει αλλάξει. Πού και πώς υποβάλλεται η αίτηση Η αίτηση για την τακτική επιδότηση ανεργίας υποβάλλεται, αφού έχει εκδοθεί Δελτίο Ανεργίας, είτε στην Υπηρεσία ΚΠΑ2 του τόπου κατοικίας του ενδιαφερομένου είτε στην Υπηρεσία ΚΠΑ2 της τελευταίας απασχόλησής του. Η επιλογή της Υπηρεσίας ΚΠΑ2 είναι σημαντική, γιατί η Υπηρεσία αυτή θα είναι αρμόδια για όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την επιδότηση του ασφαλισμένου και σε αυτήν θα πρέπει να προσέρχεται, όταν του ζητείται. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί με δύο τρόπους: α) με ηλεκτρονικό τρόπο και μόνο μέσω των e-services ΟΑΕΔ ή της Ψηφιακής Πύλης του Δημοσίου (www.gov.gr). Ο ενδιαφερόμενος επιλέγει “ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΙΤΗΣΗΣ” και στη συνέχεια “ΑΙΤΗΣΗ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ”. ή β) με αυτοπρόσωπη προσέλευση στην Υπηρεσία ΚΠΑ2 του ΟΑΕΔ. Ωστόσο, όσο διαρκούν τα έκτακτα περιοριστικά μέτρα του κορονοϊού η αίτηση υποβάλλεται αποκλειστικά μέσω των e-services ΟΑΕΔ. Κατά την υποβολή της αίτησης ο άνεργος: ενημερώνεται: για τις προϋποθέσεις της επιδότησης και για τον σκοπό της επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων του για τις υποχρεώσεις του κατά τη διάρκεια της επιδότησής του, συνυποβάλλοντας Υπεύθυνη Δήλωση του ν.1599/86 ότι έλαβε γνώση αυτών δηλώνει: αν έχει προστατευόμενα μέλη στην οικογένειά του, για να του χορηγηθεί προσαύξηση 10% τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο είναι πρώτος δικαιούχος, όπου θα πιστώνονται τα επιδόματά του συνυποβάλλει δικαιολογητικά, μόνο στην περίπτωση που αυτά απαιτούνται Με την οριστική υποβολή της αίτησης ο άνεργος λαμβάνει αντίγραφο αυτής στο οποίο καταγράφονται συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα κατά τα οποία έχει την υποχρέωση να δηλώνει αυτοπροσώπως την παρουσία του στον ΟΑΕΔ μέχρι την εξέταση της αίτησής τοu. Τα διαστήματα αυτά αποτυπώνονται και στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Οργανισμού.

Τι ισχύει με το διάλειμμα εργαζομένων και πότε μπορεί να ξεπεράσει τη μισή ώρα

Τι ισχύει με το διάλειμμα των εργαζομένων και πότε μπορεί να θεωρηθεί ως χρόνος εργασίας. Όπως αποσαφηνίζεται στο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε ο χρόνος του διαλείμματος δε νοείται ως χρόνος εργασίας, στο πλαίσιο οποιασδήποτε επιχείρησης μπορεί να συμφωνηθεί διαφορετικά, δηλαδή, ευνοϊκότερα για τον εργαζόμενο. Αυτό σημαίνει ότι ο νέος νόμος δεν περιορίζει τη δυνατότητα να θεωρείται αυτός ως χρόνος εργασίας. Ειδικότερα το διάλειμμα θα χορηγείται μετά από 4 ώρες εργασίας (αντί για 6 που ίσχυε πριν) και θα έχει ανώτατο όριο τα 30 λεπτά την ημέρα. Με τον τρόπο αυτό αφενός καθίστανται ευνοϊκότερες οι προϋποθέσεις για την χορήγηση του διαλείμματος στους εργαζόμενους και αφετέρου αποφεύγονται καταχρηστικές πρακτικές όπως η χορήγηση μεγάλης διάρκειας διαλείμματος (π.χ. 1 ώρα ημερησίως), με αντίστοιχη επιμήκυνση του χρόνου εργασίας με τις ίδιες απολαβές. Σε επιχειρήσεις στις οποίες λόγω της φύσης και της έντασης της εργασίας απαιτείται η χορήγηση διαλείμματος μεγαλύτερης διάρκειας των 30 λεπτών, αυτή είναι δυνατή στο πλαίσιο της διαβούλευσης, μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων. Μάλιστα, η διάταξη του άρθρου 56 του νέου νόμου δεν τροποποιεί τη χορήγηση μεγαλύτερου διαλείμματος, άνω, δηλαδή, των 30 λεπτών της ώρας, σε επιχειρήσεις, στις οποίες είναι απαραίτητο η χορήγηση μεγαλύτερου διαλείμματος λόγω της φύσης της εργασίας και αυτή έχει συμφωνηθεί κατά τη διαβούλευση ανάμεσα σε εργαζομένους και εργοδότη. Αναλυτικότερα καθίστανται ευνοϊκότερες οι προϋποθέσεις για την χορήγηση του διαλείμματος στους εργαζόμενους, καθότι απαιτούνται πλέον τέσσερις ώρες ημερήσιας εργασίας για την χορήγηση του διαλείμματος, ενώ τίθεται και ανώτατο όριο διαλείμματος, το οποίο φτάνει τα 30 λεπτά ημερησίως. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται πλέον καταχρηστικές πρακτικές που ίσχυαν κατά το παρελθόν όπως η χορήγηση μεγάλης διάρκεια διαλείμματος [π.χ. μια ώρα ημερησίως], με αντίστοιχη επιμήκυνση του χρόνου εργασίας με τις ίδιες απολαβές. Παράλληλα διασαφηνίζεται ότι ο χρόνος του διαλείμματος δεν αποτελεί χρόνο εργασίας. Περαιτέρω με το εν λόγω άρθρο, διατηρούνται σε ισχύ οι σχετικές ρυθμίσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 4 του Π.Δ.88/1999. Μετά από διαβούλευση Η εν λόγω διάταξη προβλέπει τη δυνατότητα να ρυθμίζονται στην επιχείρηση και στο πλαίσιο της διαβούλευσης, μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων (Ν.1264/1982), οι τεχνικές λεπτομέρειες χορήγησης του διαλείμματος, περιλαμβανομένης και της διάρκειάς του, καθώς και ειδικότεροι και ευνοϊκότεροι όροι με βάση το είδος της οικονομικής δραστηριότητας. Στη διαβούλευση εκτιμώνται οι κίνδυνοι που συνδέονται με την οργάνωση του χρόνου εργασίας και λαμβάνονται υπ’ όψη στη σχετική γραπτή εκτίμηση κινδύνου που άπτεται της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων (Π.Δ.17/1996). Ευνόητο είναι ότι σε περίπτωση κατά την οποία έχει ήδη υιοθετηθεί σε μια επιχείρηση διάλειμμα το οποίο έχει ενταχθεί στο ημερήσιο ωράριο του εργαζόμενου και αποτελεί χρόνο εργασίας, η παρούσα διάταξη του άρθρου 56 δεν δύναται να τροποποιήσει επί το δυσμενέστερο τη χορήγηση του διαλείμματος σύμφωνα με το Π.Δ.88/99. Επιπροσθέτως, επισημαίνεται ρητώς ότι σε περιπτώσεις επιχειρήσεων, στις οποίες λόγω της φύσης και της έντασης της εργασίας απαιτείται η χορήγηση διαλείμματος μεγαλύτερης διάρκειας των τριάντα (30) λεπτών, αυτή είναι δυνατή στο πλαίσιο της διαβούλευσης, μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων σύμφωνα με τα ανωτέρω, συνεκτιμώντας σε κάθε περίπτωση τη σχετική γραπτή εκτίμηση κινδύνου. Επίσης από την εφαρμογή της διάταξης του παρόντος άρθρου 56, παύουν να ισχύουν όροι συμβάσεων εργασίας, οι οποίοι ρύθμιζαν με δυσμενέστερο τρόπο τη χορήγηση του διαλείμματος από τους εργοδότες στους εργαζομένους τους.

Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2021

Τετάρτη, 22 Σεπτεμβρίου 2021 «Πρωταγωνιστής» ο ΔΕΔΔΗΕ στην ενεργειακή μετάβαση «Ο ΔΕΔΔΗΕ θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση της Ελλάδας. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να έχουμε σημαντική συνεισφορά στην υλοποίηση αυτού του φιλόδοξου στόχου και είμαστε έτοιμοι να εισέλθουμε στην επόμενη φάση των διαπραγματεύσεων με τη ΔΕΗ », τόνισαν στη «Ν» αρμόδια στελέχη του αυστραλιανού fund Macquarie - που αναδείχθηκε πλειοδότης στον διεθνή διαγωνισμό του μητρικού ομίλου ΔΕΗ για την πώληση του 49% του Διαχειριστή του Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, καταβάλλοντας συνολικό τίμημα ύψους 2,1 δισ. ευρώ. Η δήλωση των Αυστραλών -που δηλώνουν έτοιμοι να συνεισφέρουν με κεφάλαια και τεχνογνωσία στην υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου του ΔΕΔΔΗΕ- συμπίπτει με την έγκριση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας του Σχεδίου Ανάπτυξης Δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ για την περίοδο 2021-2025 που προβλέπει συνολικές επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 1,6 δισ. ευρώ σε βάθος τετραετίας, ποσό που μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω κατά 50% -όπως δήλωσε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος του Διαχειριστή Τάσος Μάνος-, αλλά και τις πληροφορίες ότι τις επόμενες ημέρες θα συγκληθεί το Δ.Σ. της ΔΕΗ για να επικυρώσει τη συμφωνία με τους Αυστραλούς. Θα ακολουθήσει η σύγκληση Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης -με την έγκριση της συμφωνίας ως βασικό θέμα της ημερήσιας διάταξης- για να ανοίξει η νέα σελίδα στο κεφάλαιο του ΔΕΔΔΗΕ, με τη ΔΕΗ στο πηδάλιο ως βασικό μέτοχο και έχουσα το management, και τη Macquarie ως στρατηγικό μειοψηφικό εταίρο. Επενδυτικό Πρόγραμμα Σύμφωνα με το εγκεκριμένο Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ 2021 - 2025 στο οποίο κεντρικό ρόλο καταλαμβάνει το mega project της εγκατάστασης των «έξυπνων» μετρητών που θα βάλουν τέλος στις ρευματοκλοπές, συνολικού προϋπολογισμού 830 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων τα 308 εκατ. ευρώ αφορούν την περίοδο αναφοράς), οι επενδύσεις συνολικά φέτος θα ανέλθουν σε 210 εκατ. ευρώ, για το 2022 στα 260 εκατ. ευρώ, για το 2023 στα 337,4 εκατ. ευρώ, για το 2024 στα 408,1 εκατ. ευρώ και για το 2025 στα 440 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά τις επιμέρους προτεραιότητες στην πενταετία, προβλέπονται 100 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση των δικτύων σε δασικές περιοχές και 133 εκατ. ευρώ για την ανθεκτικότητα των δικτύων, με τα σχετικά έργα να χρηματοδοτούνται και από κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης. Προβλέπεται επίσης κονδύλι της τάξης των 250 εκατ. ευρώ για ανακαίνιση και ενίσχυση του δικτύου διανομής, ώστε να μπορεί -μεταξύ άλλων- να υποδεχθεί περισσότερη παραγωγή από ΑΠΕ, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα. Όλα αυτά τα έργα θα μπουν σε τροχιά υλοποίησης μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού-μαμούθ με τον κωδικό ΔΔ 214 που έχει προκηρύξει ο Διαχειριστής (του μεγαλύτερου στην ιστορία του), ο οποίος αφορά 37 διαφορετικές εργολαβίες. Η προθεσμία για τις προσφορές εκπνέει αύριο Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου. (της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου​, Ναυτεμπορική)

Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου 2021

Νέες αλλαγές στην τηλεργασία από σήμερα, τι ισχύει για εργαζόμενους

Νέες αλλαγές στην τηλεργασία από σήμερα, τι ισχύει για εργαζόμενους Νέες αλλαγές προβλέπονται από σήμερα για χιλιάδες εργαζομένους που εργάζονται εξ αποστάσεως με τηλεργασία. Σύμφωνα με τα μέτρα που ισχύουν από σήμερα το ποσοστό των εργαζομένων με τηλεργασία καθορίζεται με απόφαση του εκάστοτε εργοδότη, σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου εργασιακού νόμου. Νέες αλλαγές στην τηλεργασία από σήμερα, τι ισχύει για εργαζόμενους Αλεξάνδρα ΚλειδαράΑλεξάνδρα Κλειδαρά 20/09 2021 06:53 Ειδικότερα η τηλεργασία θα πρέπει να συμφωνηθεί μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου, κατά την πρόσληψη ή με τροποποίηση της σύμβασης εργασίας. Κατ’ εξαίρεση, εφόσον η εργασία μπορεί να παρασχεθεί εξ αποστάσεως, η τηλεργασία μπορεί να εφαρμόζεται: α) Μετά από απόφαση του εργοδότη, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, η συνδρομή των οποίων διαπιστώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού και για όσο χρόνο διαρκούν οι λόγοι αυτοί. β) Μετά από αίτηση του εργαζόμενου, σε περίπτωση τεκμηριωμένου κινδύνου της υγείας του, ο οποίος θα αποφευχθεί αν εργάζεται μέσω τηλεργασίας και όχι στις εγκαταστάσεις του εργοδότη και για όσο χρόνο διαρκεί ο κίνδυνος αυτός. Σε περίπτωση που ο εργοδότης διαφωνεί, ο εργαζόμενος μπορεί να αιτηθεί την επίλυση της διαφοράς από την Επιθεώρηση Εργασίας. Κατά την τηλεργασία, ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος που προκαλείται στον εργαζόμενο από τη μορφή αυτή εργασίας, ήτοι το κόστος του εξοπλισμού, εκτός εάν συμφωνηθεί να γίνεται χρήση εξοπλισμού του εργαζομένου, των τηλεπικοινωνιών, της συντήρησης του εξοπλισμού και της αποκατάστασης των βλαβών. Παρέχει στον εργαζόμενο τεχνική υποστήριξη για την παροχή της εργασίας του και αναλαμβάνει να αποκαταστήσει τις δαπάνες επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεσή της ή να τις αντικαταστήσει σε περίπτωση βλάβης. Η υποχρέωση αυτή αφορά και στις συσκευές που ανήκουν στον εργαζόμενο, εκτός εάν στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται διαφορετικά. Στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται ο τρόπος χρηματικής αποκατάστασης εκ μέρους του εργοδότη του ως άνω κόστους, καθώς και του κόστους, σε μηνιαία βάση, της χρήσης του οικιακού χώρου εργασίας του εργαζομένου. Οι σχετικές δαπάνες δεν αποτελούν αποδοχές, αλλά εκπιπτέα δαπάνη για την εργοδοτική επιχείρηση, δεν υπόκεινται σε οποιοδήποτε φόρο ή τέλος ούτε οφείλονται επί αυτών ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη ή εργαζομένου, υπολογίζονται αναλογικώς προς τη συχνότητα και τη διάρκεια της τηλεργασίας, την παροχή ή όχι εξοπλισμού και κάθε άλλο σχετικό στοιχείο. Επίσης εντός οκτώ ημερών από την έναρξη της τηλεργασίας ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιήσει στον εργαζόμενο με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο, περιλαμβανομένου και του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τους όρους εργασίας που διαφοροποιούνται λόγω της τηλεργασίας, οι οποίοι περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα ακόλουθα: α) Το δικαίωμα αποσύνδεσης β) Την ανάλυση του πρόσθετου κόστους, με το οποίο επιβαρύνεται περιοδικώς ο τηλεργαζόμενος από την τηλεργασία, ιδίως, το κόστος τηλεπικοινωνιών, του εξοπλισμού και της συντήρησής του και τους τρόπους κάλυψής του από τον εργοδότη. γ) Τον αναγκαίο για την παροχή τηλεργασίας εξοπλισμό, τον οποίο διαθέτει ο τηλεργαζόμενος ή του παρέχει ο εργοδότης και τις διαδικασίες τεχνικής υποστήριξης, συντήρησης και αποκατάστασης των βλαβών του εξοπλισμού αυτού. δ) Οποιουσδήποτε περιορισμούς στη χρήση του εξοπλισμού ή εργαλείων πληροφορικής, όπως το διαδίκτυο και τις κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασής τους. ε) Συμφωνία περί τηλετοιμότητας, τα χρονικά όρια αυτής και τις προθεσμίες ανταπόκρισης του εργαζομένου. στ) Τους όρους υγιεινής και ασφάλειας της τηλεργασίας και τις διαδικασίες αναγγελίας εργατικού ατυχήματος, που ο τηλεργαζόμενος τηρεί. ζ) Την υποχρέωση για προστασία των επαγγελματικών δεδομένων, καθώς και των προσωπικών δεδομένων του τηλεργαζομένου και τις ενέργειες και διαδικασίες που απαιτούνται για την εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής. Όσα από τα παραπάνω στοιχεία δεν αφορούν εξατομικευμένα στον εργαζόμενο μπορούν να γνωστοποιούνται και μέσω ανάρτησης στο εσωτερικό δίκτυο η/υ (intranet) της επιχείρησης ή κοινοποίησης σχετικής επιχειρησιακής πολιτικής. Η συμφωνία περί τηλεργασίας δεν θίγει το καθεστώς απασχόλησης και τη σύμβαση εργασίας του τηλεργαζομένου ως πλήρους, μερικής, εκ περιτροπής ή άλλης μορφής απασχόλησης, αλλά μεταβάλλει μόνο τον τρόπο, με τον οποίο εκτελείται η εργασία. Η τηλεργασία μπορεί να παρέχεται κατά πλήρη, μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση, αυτοτελώς ή σε συνδυασμό με απασχόληση στις εγκαταστάσεις του εργοδότη. Ο εργοδότης ελέγχει την απόδοση του εργαζομένου κατά τρόπο, που σέβεται την ιδιωτική του ζωή και είναι σύμφωνος με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Απαγορεύεται η χρήση της κάμερας (web cam) για τον έλεγχο της απόδοσης του εργαζομένου. Ο τηλεργαζόμενος έχει δικαίωμα αποσύνδεσης, το οποίο συνίσταται στο δικαίωμά του να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως, να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή σε οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του. Απαγορεύεται κάθε δυσμενής διάκριση σε βάρος τηλεργαζομένου, επειδή άσκησε το δικαίωμα αποσύνδεσης. Τα τεχνικά και οργανωτικά μέσα, που απαιτούνται για να εξασφαλίσουν την αποσύνδεση του τηλεργαζομένου από τα ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας και εργασίας αποτελούν υποχρεωτικούς όρους της σύμβασης τηλεργασίας και συμφωνούνται μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων στην επιχείρηση ή εκμετάλλευση.

Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου 2021

ΑΔΕΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ

Χορήγηση έξτρα άδειας για όλους τους γονείς με παιδιά στο σχολείο Ενόψει της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς, η ΓΣΕΕ υπενθυμίζει ότι προβλέπεται η χορήγηση από τον εργοδότη άδειας σχολικής παρακολούθησης για τους γονείς παιδιών μέχρι 18 ετών, τα οποία παρακολουθούν μαθήματα στοιχειώδους ή μέσης εκπαίδευσης. Χορήγηση έξτρα άδειας για όλους τους γονείς με παιδιά στο σχολείο Μάκης ΣιάρκοςΜάκης Σιάρκος Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας (ν. 4808/2021, άρθρο 38): δικαιούχοι της άδειας σχολικής παρακολούθησης των παιδιών και εν γένει της παρουσίας τους στο σχολείο είναι όλοι οι εργαζόμενοι γονείς, πλήρους ή μερικής απασχόλησης η διάρκεια της άδειας είναι μέχρι τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος η άδεια σχολικής παρακολούθησης χορηγείται αυτοτελώς για κάθε παιδί που είναι μαθητής-μαθήτρια (άρθρο 4 ΕΓΣΣΕ 2008) η άδεια χορηγείται χωρίς περικοπή των αποδοχών και δεν συμψηφίζεται με τις άλλες άδειες που χορηγούνται στους εργαζόμενους οι εργαζόμενοι γονείς δικαιούνται να απουσιάζουν ορισμένες ώρες ή ολόκληρη την ημέρα εφόσον και οι δύο γονείς εργάζονται αποφασίζουν ποιος από τους δυο θα κάνει χρήση της άδειας αυτής ή εφόσον επιθυμούν την από κοινού της χρήση, αποφασίζουν και ενημερώνουν με υπεύθυνη δήλωσή τους για πόσο χρόνο ο καθένας θα κάνει χρήση της άδειας, που πάντως δεν μπορεί συνολικά να υπερβαίνει τις τέσσερις (4) ημέρες συνολικά και για τους δύο γονείς εφόσον ισχύουν ευνοϊκότερες ρυθμίσεις βάσει νόμου, ΣΣΕ ή Κανονισμών Εργασίας, εφαρμόζονται αυτές στη στοιχειώδη εκπαίδευση ανήκει και το νηπιαγωγείο, η φοίτηση στο οποίο με βάση το νόμο είναι πλέον διετής για τα νήπια, που συμπληρώνουν την 31η Δεκεμβρίου του έτους εγγραφής ηλικία τεσσάρων (4) ετών. Την εν λόγω άδεια δικαιούνται επίσης και οι γονείς παιδιών με αναπηρίες, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους, που φοιτούν σε δομή ειδικής εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας ή είναι ενταγμένα και παρακολουθούν προγράμματα σε Κέντρα Διημέρευσης Ημερήσιας Φροντίδας ατόμων με αναπηρίες, Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης ατόμων με αναπηρίες και ειδικά εκπαιδευτήρια. Τα σωματεία, τα κατά τόπους Εργατικά Κέντρα και οι Ομοσπονδίες δύναμης της ΓΣΕΕ είναι σε επαγρύπνηση για τις καταγγελίες των εργαζομένων. Η ΓΣΕΕ θα συνεχίσει να έχει στη διάθεση των συνδικάτων και των εργαζομένων σε όλη την επικράτεια για κάθε ζήτημα πληροφόρησης, στήριξης και συλλογικής δράσης: το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της ΓΣΕΕ, ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ www.kepea.gr το Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων και Ανέργων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, ΙΝΕ/ΓΣΕΕ https://www.inegsee.gr/diktio-ipiresion-pliroforisis-simvouleftikis-ergazomenon-anergon/

Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ Μίκης Θεοδωράκης (1925 - 2021): Οι σταθμοί μιας θρυλικής ζωής Στιγμές από μια τεράστια μουσική πορεία και μια γεμάτη ζωή. Χρήστος Παρίδης 2.9.2021 - 0 Όταν ο Μίκης Θεοδωράκης συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή το θυελλώδες για την Ελλάδα καλοκαίρι του 1974, με την εισβολή στην Κύπρο, τη χούντα να έχει καταρρεύσει και τη χώρα στα πρόθυρα πολέμου με την Τουρκία, ο εθνάρχης τον ρώτησε αν θα συμμετείχε σε κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας κι εκείνος, αφού απάντησε αρνητικά, συμπλήρωσε: «Όταν διευθύνω την ορχήστρα φοράω μαύρα, γίνομαι ο "παπάς της δημοκρατίας", αυτός είναι ο δικός μου ρόλος, χρησιμοποιώ τα χέρια μου σαν να αγκαλιάζω τους πάντες και τραγουδάει όλος ο κόσμος μαζί μου. Αν είστε στον σωστό δρόμο που πιστεύω, εγώ θα είμαι κοντά σας». Αυτή του η παραδοχή, που παράλληλα υπογράμμιζε την υπερβολική του αφοσίωση στους Έλληνες και στην Ελλάδα, μέσα από την περιγραφή του γνωστού στυλ με το οποίο διηύθυνε την ορχήστρα στις συναυλίες του, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις μουσικές και στις πολιτικές του επιλογές. Η αφοσίωση στη χώρα αποτέλεσε την πυξίδα σε όλες τις περιόδου της μακρόχρονης ζωής του, γεγονός που προξένησε άπειρες παρεξηγήσεις ανάμεσα στους θαυμαστές αλλά και στους υπόλοιπους συμπατριώτες του, δεδομένου ότι αυτή η στάση άλλοτε προκαλούσε ενθουσιώδεις αντιδράσεις κι άλλοτε τη ρήξη, πολλές φορές δε και λυσσαλέο πόλεμο εναντίον του. Στις πάμπολλες συνεντεύξεις που έδωσε στα χρόνια της μεγάλης του ωριμότητας έλεγε χαρακτηριστικά: «Θα πήγαινα και με τον Διάβολο για να υπερασπιστώ την πατρίδα μου». Για την πλειονότητα των Ελλήνων προοδευτικών ήταν σαν να είχε όντως «πάει με τον Διάβολο», όταν εκείνο το καλοκαίρι της πτώσης της χούντας είπε το περίφημο «Καραμανλής ή τανκς» ‒ αν και δεν το είπε ακριβώς έτσι, αυτός ήταν τίτλος της εφημερίδας «Βραδυνή» που έμεινε στη συλλογική ιστορική μνήμη ως δική του ρήση, μετατρέποντάς τον από το μεγαλύτερο ίνδαλμα των νεολαίων της ΚΝΕ σε «προδότη». Μια ρετσινιά που τον ακολούθησε στο υπόλοιπο της ζωής του, ενώ οι πολιτικές επιλογές και τοποθετήσεις του συχνά επιδείνωναν τις σχέσεις του μαζί τους και μόνο οι αγώνες και οι κακουχίες της νιότης του τον «ξέπλεναν». Το σύνολο του ελληνικού λαού δεν έπαψε να αγαπά τα τραγούδια του και είτε να παραβλέπει λόγω ηλικίας τις αμφιλεγόμενες θέσεις του είτε να συμφωνεί μαζί του. Γεννήθηκε στη Χίο το 1925. Η μητέρα του ήταν από το Τσεσμέ της Μικράς Ασίας και ο πατέρας του Κρητικός, από τον Γαλατά Χανίων ανώτερος δημόσιος διοικητικός υπάλληλος, πολιτικοποιημένος στην πλευρά των βενιζελικών. Οι δυο τους γνωρίστηκαν στα Βουρλά, όπου είχε αποσπαστεί την περίοδο της ελληνικής αρμοστείας λίγο πριν από την Καταστροφή, και όταν ξέσπασε το κακό, μαζί πέρασαν απέναντι με βάρκα για να σωθούν και να κάνουν νέο ξεκίνημα. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε σε διάφορα μέρη ανά την Ελλάδα, καθώς ο πατέρας έπαιρνε συνεχείς μεταθέσεις. Έτσι, πέρασε από τη Μυτιλήνη, τη Σύρο, την Αθήνα, τα Γιάννενα, όπου γεννήθηκε ο μικρότερος αδελφός του, Γιάννης, το Αργοστόλι, τον Πύργο Ηλείας, την Πάτρα, την Τρίπολη. Απ' όλα τα μέρη είχε αναμνήσεις, γι' αυτό διηγούνταν καταλυτικά συμβάντα, επιρροές αλλά και τρομερές εμπειρίες από το καθένα. Το όνομα Μίκης το πήρε από έναν θείο του διπλωμάτη από την Αλεξάνδρεια, ο οποίος δεν θεωρούσε το βαφτιστικό «Μιχάλης» αντάξιο του ανιψιού του. Προφανώς συμφώνησαν και οι γονείς κι έτσι με αυτό το όνομα πορεύτηκε από μικρό παιδί και με αυτό έμελλε να κάνει την καριέρα που έκανε και να γίνει γνωστός σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα πρώτα του ακούσματα ήταν τα ριζίτικα που έλεγε ο παππούς του, αλλά ήταν στο Αργοστόλι που ήρθε σε επαφή με την ιταλική μουσική κουλτούρα, χάρη στη Φιλαρμονική Ορχήστρα, μέσω της οποίας στράφηκε το ενδιαφέρον στη μουσική. Στην Πάτρα γράφτηκε στο ωδείο, απέκτησε το πρώτο του βιολί και άρχισε να συνθέτει τα πρώτα του έργα. Ήταν 12 ετών όταν έγραψε ένα παιδικό τραγούδι, για να ακολουθήσουν κι άλλα. Το διάστημα που ζούσε στην Τρίπολη του προέκυψε ακόμα και εκκλησιαστική σύνθεση, ως βαθιά θρησκευόμενου, οπαδού του «αγαπάτε αλλήλους» ‒ αργότερα θα ανακάλυπτε στον μαρξισμό. Εκεί άκουσε για πρώτη φορά τον όρο «κομμουνισμός», όταν ένας καθηγητής του τού ζήτησε να γράψει μια εργασία εναντίον του. Εκεί ήταν που βίωσε, έφηβος, εν μέσω Κατοχής, τα πρώτα του βασανιστήρια στην καραμπινιερία από τους Ιταλούς. Ο πατέρας του, όμως, τον έσωσε. Ήταν 17 όταν το 1942, παρακολουθώντας μια γερμανική ταινία ‒η μόνη διασκέδαση μέσα στη μαυρίλα της εποχής‒, άκουσε την 9η Συμφωνία του Μπετόβεν. Ένιωσε σαν να τον διαπέρασε κεραυνός και πήρε την απόφαση ότι τέτοια μουσική ήθελε να γράφει στο εξής. Αλλά έπρεπε να μελετήσει και να σπουδάσει. Έτσι, το καλοκαίρι του '43 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα για να παρακολουθήσει μαθήματα στο Κρατικό Ωδείο με δάσκαλο τον διευθυντή της ΚΟΑ, Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Αμέσως ήρθαν τα πρώτα έργα δωματίου, αλλά παράλληλα ανακάλυψε την εθνική αντίσταση. Από εθνικιστής της νεολαίας του Μεταξά που ήταν ως ένθερμος πατριώτης, εισχώρησε στην ΕΠΟΝ και έγινε διαφωτιστής. Εκεί γνώρισε και ερωτεύτηκε το 1944 τη φοιτήτρια Ιατρικής Μυρτώ Αλτίνογλου. Εκείνος ήταν 19 κι εκείνη έναν χρόνο μικρότερη, στα 18. Μίκης Θεοδωράκης θάνατος στα 96 του χρόνια Σεπτέμβριος 2021 O Mίκης Θεοδωράκης με τους γονείς και τον αδερφό του στο πατρικό του σπίτι στον Γαλατά Χανίων, πριν το 1954. Το 1945, αναζητώντας νέους καλλιτέχνες στον χώρο της ΕΠΟΝ, ανακάλυψε ένα παιδί για το οποίο είχε μάθει ότι έγραφε μουσική στο βουνό, τον Μάνο Χατζιδάκι. Έγιναν από την πρώτη στιγμή αχώριστοι φίλοι και συνεργάστηκαν στους Ενωμένους Καλλιτέχνες για την παράσταση του Αλέξη Δαμιανού «Το καλοκαίρι θα θερίσουμε». Μάρτυρας των Δεκεμβριανών του 1944, συμμετείχε στη μεγαλειώδη συγκέντρωση στο Σύνταγμα, κραδαίνοντας μια ελληνική σημαία βουτηγμένη στο αίμα σκοτωμένων συντρόφων του. Εκείνη τη μέρα όντως απειλήθηκε η ζωή του ‒ δεν ήταν η πρώτη φορά που αντίκρισε τον θάνατο από τόσο κοντά ούτε και η τελευταία, αφού αργότερα υπήρξαν αναρίθμητες περιπτώσεις που σώθηκε από θαύμα. Η ζωή στην παρανομία ήταν για πολλά χρόνια συνήθης συνθήκη. Στις μαζικές συλλήψεις του 1947 τον συνέλαβαν και τον έστειλαν στην Ικαρία. Λίγο αργότερα αφέθηκε ελεύθερος χάρη στη γενική αμνηστία του Θεμιστοκλή Σοφούλη. Αμέσως μπήκε στον ένοπλο αγώνα, συνεργαζόμενος με τον Δημοκρατικό Στρατό Αθηνών, και για μήνες αναγκαζόταν να κρύβεται σε σπίτια φίλων για να μην τον πιάσουν. Σε μια Αθήνα που εν μέσω Εμφυλίου πολιτικά έβραζε, ο Χατζιδάκις ήταν από τους λίγους που εμπιστευόταν και ο οποίος του πρόσφερε χώρο για να κοιμάται χωρίς να κινδυνεύει. Ήταν εποχές μεγάλου μίσους και μαύρης αντίδρασης, δεν ήξερες ποιος θα κατέδιδε ποιον, αδελφός αδελφό και φίλος τον αδελφικό του φίλο. Μέχρι που τον Ιούλη του '47 συνελήφθη ξανά και στάλθηκε εν νέου εξορία στην Ικαρία, σε καθεστώς πειθαρχημένης διαβίωσης. Εκείνο το διάστημα αποδείχθηκε ιδιαίτερα γόνιμο, καθώς έγραψε 61 συμφωνικά έργα. Επόμενος σταθμός ήταν η Μακρόνησος, μια ανθρώπινη κόλαση. Κι όμως, μέσα στις κακουχίες και στα βασανιστήρια, συνέχισε να γράφει μουσική. Τα ρεμπέτικα που άκουγε εξόργιζαν τους ιθύνοντες του Κόμματος, οι οποίοι τα θεωρούσαν περιθωριακής προέλευσης, γι' αυτό δεν ήθελαν να συνδέονται με αυτά. Εκείνος τα υπερασπιζόταν, καθώς μέσα από αυτά ανακάλυπτε το αυθεντικό λαϊκό τραγούδι. Παράλληλα, εκεί γνώρισε και συνδέθηκε με μερικούς από τους μελλοντικούς συνεργάτες του, συμπεριλαμβανομένου του Γρηγόρη Μπιθικώτση. Ένας άγριος ξυλοδαρμός από δεσμοφύλακα, που τον άφησε ημιθανή, τον έφερε πίσω στην Αθήνα, στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο 401, απ' όπου τον παρέλαβε ο πατέρας του, και χάρη στα μέσα που ενεργοποίησε τον πήρε μαζί του στην Κρήτη. Υπαρξιακά αδιέξοδα τον οδήγησαν το 1950 σε απόπειρα αυτοκτονίας. Όταν αποφάσισε να επιστρέψει πίσω στην πόλη οι γονείς του αναγκάστηκαν να πουλήσουν τις βέρες τους για να του αγοράσουν ένα κοστούμι κι ένα ζευγάρι παπούτσια για να 'χει να φοράει. Τότε ήταν που ο Χατζιδάκις τον σύστησε στο Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλούς Μάνου, όπου παρουσίασε το 1953 το πρώτο του μουσικό χορόδραμα «Ορφέας και Ευρυδίκη» σε σενάριο του Νότη Περγιάλη. Παράλληλα, κέρδισε υποτροφία του ΙΚΥ για το Παρίσι και έκανε πρόταση γάμου στη Μυρτώ. Εν τω μεταξύ, ο Δημήτρης Μητρόπουλος ήθελε να παρουσιάσει έργο του στη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης, αλλά οι ανταγωνιστές του φρόντισαν να πληροφορήσουν τη CIA ότι ο Έλληνας συνθέτης που ετοιμαζόταν να φέρει ο μαέστρος ήταν κομμουνιστής. Έτσι, πίσω στην Αθήνα ο Μίκης βρέθηκε να μαλώνει τόσο άσχημα με τον επίτροπο της Αμερικανικής Πρεσβείας, που κινδύνευσε να χάσει ακόμα και την υποτροφία για τη Γαλλία. Για μια ακόμα φορά την κατάσταση έσωσε ο πατέρας του, με πολύ τρέξιμο, φωνές και απειλές. Στο Παρίσι, δίπλα σε κορυφαίους μουσικούς δασκάλους όπως ο Ολιβιέ Μεσιάν, ο Θεοδωράκης άφησε όλα τα φαντάσματα της Μακρονήσου να βγουν στο φως. Η μουσική του παραγωγή εντυπωσίασε και όλοι μιλούσαν για τον νέο Στραβίνσκι. Η τραγικότητα των συγκλονιστικών γεγονότων της Κατοχής και του Εμφυλίου, η βία και η φτώχεια της Ελλάδας, μαζί με τη μουσική δραματικότητα που ανέβλυζε από μέσα του, εκτίναξαν το μεγάλο ταλέντο του, αν και για εκείνον δεν ήταν παρά οι συντεταγμένες της « Συμπαντικής Αρμονίας», θεωρία που πίστευε ότι σχετιζόταν και πυροδοτούσε την καλλιτεχνική δημιουργία. Το Covent Garden του Λονδίνου το 1958 του παρήγγειλε την «Αντιγόνη» για το Βασιλικό Μπαλέτο, η πρεμιέρα της οποίας αποτέλεσε σημαντικό κοσμικό γεγονός. Στην Ελλάδα, βέβαια, τότε η ΕΔΑ έπαιρνε στις εκλογές ποσοστό της τάξης του 25%. Ο Ρίτσος του έστειλε στο Παρίσι όλα του τα βιβλία, ανάμεσα στα οποία ήταν και ο «Επιτάφιος». Η απόφαση του Μίκη να τον μελοποιήσει ήταν άμεση, έτσι προχώρησε σε έναν κύκλο τραγουδιών που του έδωσε την ευκαιρία να αναδείξει και να υπερτονίσει την ελληνικότητα του έργου. Επέστρεψε στην Ελλάδα για να το ηχογραφήσει. Η πρώτη εκδοχή με παραγωγό τον Πατσιφά, ενορχηστρωτή τον Χατζιδάκι και ερμηνεύτρια τη Μούσχουρη δεν τον ικανοποίησε κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα να πάει στην Κολούμπια. Ζήτησε να χρησιμοποιήσει μπουζούκι, μαζί με συμφωνική ορχήστρα ‒ απαίτησε τον Χιώτη, που ήταν το πρώτο μπουζούκι της Ελλάδας, και τον Γρηγόρη Μπιθικώτση για φωνή. Το αποτέλεσμα συγκλόνισε όλη την Ελλάδα, και ακόμα κι αν ενόχλησε την αριστερά η ερμηνεία ενός «ρεμπέτη», πρώτη φορά η ποίηση συναντούσε τη λαϊκή μουσική τόσο ιδανικά. Μίκης Θεοδωράκης θάνατος στα 96 του χρόνια Σεπτέμβριος 2021 Συνέντευξη στο BBC την εποχή της «Αντιγόνης» στο Covent Garden, 1959. Μια μέρα του 1959, πίνοντας καφέ στου Λουμίδη με τον Χατζιδάκι, τον πλησίασε ο Ελύτης, λέγοντάς του πόσο εντυπωσιασμένος ήταν από τη δουλειά που είχε κάνει με το έργο του Ρίτσου. «Ολοκληρώνω ένα μεγάλο ποίημα. Θα ήθελα να το διαβάσεις» του είπε. Ένα από τα πρώτα αντίτυπα του «Άξιον Εστί» έφτασε έναν μήνα μετά στο σπίτι του Μίκη, στο Παρίσι, κι εκείνος, όπως συνήθιζε να λέει, το «καταβρόχθισε». Ένιωσε ότι μέσα από τους στίχους του ξεπεταγόταν όλη η Ελλάδα. Ολοκλήρωσε τη μελοποίησή του μέσα σε μία εβδομάδα. Εντούτοις, άργησε να το παρουσιάσει, καθώς δεν είχε καταλήξει στη μορφή με την οποία θα το παρουσίαζε. Το ήθελε λαϊκό, αλλά συγχρόνως ορατόριο. Εκείνη ακριβώς την περίοδο ο Νίκος Γκάτσος, γοητευμένος από τη Μυρτώ, έγραψε το τραγούδι «Μυρτιά», το οποίο ερμήνευσε μια άγνωστη μέχρι εκείνη στιγμή νέα τραγουδίστρια, η Γιοβάννα, κάνοντάς το μεγάλη επιτυχία, αν και είναι πιο γνωστό με ερμηνεύτρια τη Μαίρη Λίντα. Το ίδιο συνέβη και με το άλλο τραγούδι του δίσκου των 45 στροφών, το «Αν θυμηθείς τ' όνειρό μου», επίσης του Γκάτσου, βασισμένο σε μελωδία της ταινίας «Les amants de Teruel» του Raymond Rouleau. Παρότι θεωρούσε τροχοπέδη για την εξέλιξή του στη συμφωνική μουσική την ενασχόλησή του με το λαϊκό τραγούδι, πίστευε ότι συνέβαλε με τον τρόπο του στη βελτίωση της μουσικής παιδείας του ελληνικού λαού. Ως εκ τούτου, τραγούδια του ερμήνευσαν μεγάλα ονόματα της εποχής, όπως ο Καζαντζίδης, η Μαρινέλλα, η Μαίρη Λίντα, ο Πάνος Γαβαλάς, η Πόλυ Πάνου και η Γιώτα Λύδια. Στους μεγάλους ποιητές προστέθηκε και ο Σεφέρης. Γνωρίστηκαν το 1962 στο Λονδίνο, όπου ο νομπελίστας ποιητής υπηρετούσε ως πρέσβης της Ελλάδας και ο Μίκης βρέθηκε για μια αναβίωσης της «Αντιγόνης» στο Covent Garden. Έβαλε στον Σεφέρη να ακούσει τον «Επιτάφιο» με τη Μούσχουρη για να τον δελεάσει κι εκείνος του έδωσε όλα του τα βιβλία εν λευκώ, να τα κάνει ό,τι θέλει. Η ερμηνεία των ποιημάτων του κύκλου τραγουδιών «Επιφάνεια» (ανάμεσά τους δημοφιλή τραγούδια, όπως το «Στο περιγιάλι το κρυφό») από τον Μπιθικώτση ξένισε τον αστό διπλωμάτη, αλλά, όταν είδε με τα μάτια του την τεράστια απήχηση που είχε στο πλατύ κοινό, να τραγουδιέται μαζικά απ' όλους στις ταβέρνες της Πλάκας, η ικανοποίησή του ήταν τεράστια. Ακολούθησε το «Μάουτχαουζεν» το 1965, ερμηνευμένο συγκλονιστικά από τη Μαρία Φαραντούρη και εμπνευσμένο από την εμπειρία του Ιάκωβου Καμπανέλλη στο ομώνυμο στρατόπεδο συγκέντρωσης όπου φυλακίστηκε, και η «Ρωμιοσύνη» σε ποίηση Ρίτσου ‒που έγραψε μετά τα Ιουλιανά και με αφορμή μια άγρια σύγκρουση με την αστυνομία κατά τα Θεοφάνεια του 1966‒, μεγάλη επιτυχία, πάλι με τον Μπιθικώτση. Τέλος, λίγο πριν γίνει δικτατορία, έκανε τα «Θαλασσινά Φεγγάρια» σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και ερμηνεία του Μπιθικώτση και της Βίκυς Μοσχολιού ‒ το καθεστώς το απέσυρε αμέσως. Έχοντας εντυπωσιαστεί από τη «Στέλλα» του Κακογιάννη, ενέδωσε στον κινηματογράφο ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του '50. Η πρώτη ταινία για την οποία έγραψε μουσική ήταν το «Ξυπόλυτο τάγμα» του Ελληνοαμερικανού Γκρεγκ Τάλλας, αλλά η μεγάλη επιτυχία ήρθε με τη «Συνοικία το όνειρο», την πρώτη σκηνοθετική απόπειρα του Αλέκου Αλεξανδράκη το 1961, απ' όπου και το πασίγνωστο «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» με τον Μπιθικώτση. Εκεί όπου πειραματίστηκε ήταν σε μία από τις καλύτερες ασπρόμαυρες ταινίες του Κακογιάννη, την «Ηλέκτρα». Μαζί κατέκτησαν την υφήλιο το 1964 με τη μεταφορά του «Ζορμπά» του Νίκου Καζαντζάκη στη μεγάλη οθόνη. Το σύντομο ξεσηκωτικό χασάπικο του φινάλε με το αυτοσχεδιαστικό χορευτικό μοτίβο του Άντονι Κουίν με τον Άλαν Μπέιτς έμελλε να γίνει η παγκόσμια ταυτότητα της Ελλάδας. Ο Θεοδωράκης για τη μουσική του κέρδισε το BAFTA της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και έγινε γνωστός παγκοσμίως. Μέχρι σήμερα εξακολουθεί να είναι το πιο αναγνωρίσιμο ελληνικό μουσικό μοτίβο διεθνώς, κάτι που το ανάγει σε θρύλο. Με τον Κακογιάννη έκανε πολλές ταινίες, ανάμεσά τους και το μιούζικαλ «Όταν τα ψάρια βγήκαν στη στεριά», μια φελινική κωμωδία-καταγγελία των πυρηνικών δοκιμών των υπερδυνάμεων σε τρίτες χώρες με την ανοχή των κυβερνήσεων τους. Με τον Κακογιάννη συνυπέγραψαν και την ιστορική παράσταση «Όμορφη Πόλη» (απόπειρα ανανέωσης της επιθεώρησης ‒που έπεσε στο κενό‒ με πολιτική χροιά αριστερών καταβολών, σε κείμενα του Μποστ και στίχους τραγουδιών του αδελφού του, Γιάννη Θεοδωράκη, ανάμεσα στα οποία ξεχώρισαν οι «Λιποτάκτες») τον Ιούνιο του 1962 στο θέατρο Παρκ της λεωφόρου Αλεξάνδρας, που ανταγωνιζόταν την «Οδό Ονείρων» του Μάνου Χατζιδάκι στο παρακείμενο θέατρο Μετροπόλιταν. Πολλά από τα μουσικά θέματα της παράστασης βασίστηκαν στη μουσική της ταινίας «Les amants de Teruel», από την οποία προέκυψαν δύο τραγούδια που ερμήνευσε η Εντίθ Πιαφ. Την ίδια χρονιά ανέβηκε από τον θίασο του Μάνου Κατράκη το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» εμπνευσμένο από τον Εμφύλιο, σε κείμενα και στίχους τραγουδιών του ίδιου του Θεοδωράκη (και ένα του Κώστα Βίρβου) και σκηνοθεσία Πέλου Κατσέλη, με τη συμμετοχή στο τραγούδι του Μπιθικώτση, της Βέρας Ζαβιτσιάνου και της Δέσποινας Μπεμπεδέλη. Πρόκειται για μια λαϊκή όπερα που έγραψε στο Παρίσι, στην οποία συνδύασε τη βυζαντινή με τη δημοτική παράδοση σε μορφή λαϊκού τραγουδιού. Εκεί πρωτοακούστηκαν τα ζεϊμπέκικα «Ένα δειλινό», «Τον Παύλο και τον Νικολιό», «Τα περβόλια» και το περίφημο «Ενωθείτε», μια ουτοπική παρότρυνση προς όλους τους Έλληνες να ενωθούν για έναν κοινό στόχο. Το 1963 ο ανεξάρτητος, συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ βουλευτής Γρηγόρης Λαμπράκης, αγωνιστής της ειρήνης και του διεθνούς αιτήματος για την κατάργηση των πυρηνικών όπλων, δολοφονείται στη Θεσσαλονίκη από το παρακράτος. Η νεολαία έβραζε και ο Μίκης ηγήθηκε του κινήματος των Λαμπράκηδων που, χάρη σε μια ιδέα του Θεόδωρου Πάγκαλου, έκανε το «Ζ» ‒αναφορά στο σύνθημα «Ο Λαμπράκης ζει»‒ σύμβολο του κινήματος. Η σύμπραξή του με τον Χατζιδάκι και τον Κακογιάννη στο θέατρο για το ανέβασμα της «Μαγικής Πόλης» ήταν εμπνευσμένη από τη δολοφονία του Λαμπράκη. Το «Ζ» έγινε επίσης τίτλος βιβλίου του Βασίλη Βασιλικού, όπου ξεδιπλώνονται τα γεγονότα σχετικά με τη δολοφονία, και λίγο μετά ταινία από τον Κώστα Γαβρά ‒ η μουσική-εμβατήριο του Μίκη συνόδευσε την τεράστια διεθνή επιτυχία της που της χάρισε το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, ενώ για χρόνια αποτελούσε την πρώτη σε εισπράξεις ξενόγλωσση ταινία στις ΗΠΑ. Στις 19 Απριλίου 1967 το Πολιτιστικό Κέντρο Πειραιά παρουσίασε στο κατάμεστο Δημοτικό Θέατρο της πόλης το «Άξιον Εστί». Δύο μέρες μετά έγινε το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Ο πολιτικός κόσμος, κυρίως της αριστεράς, μπήκε για μία ακόμα φορά «στον γύψο». Ο Μίκης, φυγάς πλέον, συνέστησε την πρώτη αντιστασιακή οργάνωση, το Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ). Τα τραγούδια του απαγορεύτηκαν αμέσως και όποιος τολμούσε να ακούσει τη μουσική του τιμωρούνταν. Κατάφερε να ξεφύγει από τις Αρχές μέχρι τον Αύγουστο, που τον έπιασαν και τον οδήγησαν στο κολαστήριο της οδού Μπουμπουλίνας. Εκεί υποβλήθηκε σε βασανιστήρια και οδηγήθηκε στην απομόνωση. Μεταφέρθηκε στις Φυλακές Αβέρωφ, όπου δεν άντεξε και διακομίστηκε στο νοσοκομείο. Μαζί με την οικογένειά του εξορίστηκε στο χωριό Ζάτουνα Αρκαδίας, σε ένα είδος κατ' οίκον περιορισμού. Εκεί απαίτησε να του φέρουν το πιάνο του για να μπορεί να δουλεύει αλλά και για να παίζει στους δεσμοφύλακές του, που ζητούσαν να ακούνε τη μουσική του (που βέβαια απαγορευόταν να ακούγεται!). Συγχρόνως, κατάφερνε να φυγαδεύει τραγούδια του στο εξωτερικό, τα οποία εξέπεμπε το Ράδιο Μόσχα με ερμηνεύτρια την Μαρία Φαραντούρη. Μάλιστα, έστελνε και διορθωτικές οδηγίες. Εν τέλει, οδηγήθηκε στις Αγροτικές Φυλακές Ωρωπού, όπου ξεκίνησε απεργία πείνας. Συγκεντρώθηκαν υπογραφές συμπαράστασης υπέρ της αποφυλάκισής του από τις μεγαλύτερες διεθνείς διασημότητες, συμπεριλαμβανομένων του Λόρενς Ολίβιε, του Χάρολντ Πίντερ, του Άρθουρ Μίλερ, του Έντουαρντ Άλμπι, του Ντμίτρι Σοστακόβιτς, του Ιβ Μοντάν, του Λέοναρντ Μπερνστάιν και άλλων. Η χούντα, θορυβημένη από τις διαστάσεις που πήρε το αίτημα στον διεθνή Τύπο, τον Απρίλιο του 1970 τον άφησε να φύγει στο Παρίσι, απ' όπου εκείνος ξεκίνησε διεθνή αντιδικτατορικό αγώνα. Με ορχήστρα που δημιούργησε από εξόριστους Έλληνες μουσικούς και την εμβληματική φωνή της Φαραντούρη πραγματοποίησε μεγάλες τουρνέ σε ολόκληρο τον κόσμο. Μόνο τη Γαλλία γύρισε πέντε φορές και άλλες τόσες τη Γερμανία, ενώ διέσχισε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Μεγάλες πολιτικές προσωπικότητες παρακολούθησαν τις περίπου 2.000 συναυλίες που έδωσε ανά την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο εκείνα τα χρόνια, ενώ ανάμεσα στους θαυμαστές του συγκαταλέγονται ο Φρανσουά Μιτεράν, ο Βίλι Μπραντ, ο Ούλοφ Πάλμε, ο Σρέντερ και σημαντικοί καλλιτέχνες, όπως η Βανέσα Ρεντγκρέιβ, ο Ιβ Μοντάν, η Φρανσουάζ Σαγκάν και άλλοι. Ήταν εποχές αγώνων και ελπίδας ότι μια νέα εποχή ανέτελλε διεθνώς. Στη Χιλή, την περίοδο της μεγάλης ανάτασης χάρη στην εκλογή του πρώτου κομμουνιστή Προέδρου Αλιέντε, συνάντησε τον νομπελίστα ποιητή Πάμπλο Νερούντα που γνώριζε από το Παρίσι, όπου κι εκείνος ήταν εξόριστος. Όπως συνέβη με τους Έλληνες ομοτέχνους του τού εμπιστεύτηκε το μεγαλειώδες έργο του «Κάντο Χενεράλ» για να το μελοποιήσει, ζητώντας του να το παρουσιάσει στο Σαντιάγο, όμως τους πρόλαβε το πραξικόπημα του Πινοσέτ. Σε άλλη επίσκεψή του στο Ισραήλ συναντήθηκε με τον Γιάσερ Αραφάτ και του υποσχέθηκε να συνθέσει τον εθνικό ύμνο της Παλαιστίνης. Εκείνα τα χρόνια συνέθεσε τα «18 Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας» του Γιάννη Ρίτσου και εξαιρετική μουσική για δύο ακόμα ταινίες που επίσης άφησαν εποχή, την «Κατάσταση Πολιορκίας» του Κώστα Γαβρά με τον Ιβ Μοντάν, όπου χρησιμοποίησε το χιλιανό συγκρότημα παραδοσιακής μουσικής Los Calchakis (αναφορά στον αγώνα εναντίον του αμερικανικού ιμπεριαλισμού), και το «Σέρπικο» του Σίντνεϊ Λουμέτ με τον Αλ Πατσίνο. Μουσική όμως έγραψε και για την ταινία «Τίτο» («Sutjeska») του Stipe Delić με τον Ρίτσαρντ Μπάρτον και την Ειρήνη Παππά, που πραγματευόταν τη ζωή του Τίτο. Για τη μεγαλειώδη πρεμιέρα της παρευρέθηκε στα βουνά της τότε Γιουγκοσλαβίας μαζί με εκατοντάδες παλιούς παρτιζάνους, υπό συνθήκες καταρρακτώδους βροχής, παρουσία του ίδιου του Τίτο. Τον χειμώνα του 1974 συμμετείχε, στο κομμάτι της μουσικής πάντα, στην πολιτική ταινία του Ντασέν «Rehearsal» («Πρόβα») με τη Μελίνα Μερκούρη (είχαν συνεργαστεί και στη «Φαίδρα» το 1962), που γυρίστηκε σε ένα παλιό στούντιο στη Νέα Υόρκη, σε μια απόπειρα καταγγελίας της χούντας με αφορμή τα θλιβερά γεγονότα του Πολυτεχνείου. Αδιαμφισβήτητο ρόλο έπαιξε στη μετάβαση της Ελλάδας από το δικτατορικό καθεστώς της επταετίας στη δημοκρατία, πρωταγωνιστώντας, μετά από ταξίδι του στην Ουάσινγκτον, στις συνεννοήσεις μεταξύ των εξόριστων Ελλήνων πολιτικών για τη συγκρότηση μιας εθνικής κυβέρνησης που θα συμπεριλάμβανε όλα τα κόμματα, ώστε να αποκατασταθεί η δημοκρατία. Βλέποντας το ενδεχόμενο σύμπραξης να οδηγείται σε αδιέξοδο, κατέληξε ότι ο μόνος τρόπος να καταλυθεί η χούντα ήταν μέσα από το ίδιο το σύστημα. Μάλιστα, ήταν ίσως ο πρώτος που πρότεινε τη «λύση Καραμανλή», ενώ, κατά την επιστροφή του στην Ελλάδα μετά τα χρόνια της εξορίας, συγκεντρώθηκε πλήθος 5.000 ανθρώπων στο αεροδρόμιο για να τον υποδεχτεί. Αν και μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να πει κανείς ότι δικαιώθηκε, με τις σχετικές δηλώσεις του που είδαν τη δημοσιότητα έστρεψε ολόκληρη την προοδευτική παράταξη εναντίον του. Αυτό το γεγονός αργότερα το χαρακτήρισε ως τεράστια αχαριστία εκ μέρους των συνοδοιπόρων του, ενώ μίλησε για τη μεγάλη πίκρα που ένιωσε, χειρότερη και από εκείνη της εξορίας, αναφερόμενος ακόμα και στους εκφοβισμούς που υπέστησαν τα παιδιά του Μαργαρίτα και Γιώργος. Στις συναυλίες εκείνης της περιόδου, πάντως, γέμιζε στάδια με ενθουσιώδες, πολυπληθές κοινό –αδιαμφισβήτητη μαρτυρία η ταινία «Τα τραγούδια της φωτιάς» του Νίκου Κούνδουρου‒ και ενώ στις πρώτες ελεύθερες εκλογές του 1974 κατέβηκε ως υποψήφιος βουλευτής με την Ενωμένη Αριστερά, δεν κατάφερε να εκλεγεί. Το όραμά του να ενωθεί ολόκληρη η προοδευτική παράταξη σε ένα ενιαίο κόμμα χρειάστηκε περί τα δεκαπέντε χρόνια να πραγματοποιηθεί, με τη δημιουργία του Συνασπισμό, που όμως δεν περιλάμβανε τον ίδιο. Η ρήξη του με το ΚΚΕ και κυρίως με την ΚΝΕ ήταν ιστορικής σημασίας. Το επίσημο όργανο του Κόμματος, ο «Ριζοσπάστης», στράφηκε αναφανδόν εναντίον του, παρότι σε όλες τις εκδηλώσεις τα δικά του εμβατήρια ήταν που ξεσήκωναν τον κόσμο, και μόνο όταν αποτέλεσε την επίσημη πρόταση του ΚΚΕ για δήμαρχος Αθηναίων το 1978 αποκαταστάθηκαν οι σχέσεις τους. Το 1981, κατά τη θριαμβευτική νίκη του ΠΑΣΟΚ, εξελέγη βουλευτής με το ΚΚΕ στη Β' Πειραιά, ενώ το 1985 ήταν πρώτος στο ψηφοδέλτιο επικρατείας του ΚΚΕ. Εν τω μεταξύ, το 1983 η ΕΣΣΔ τού απένειμε το Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη. Η μεγάλη ανατροπή ήρθε με το σκάνδαλο Κοσκωτά του 1990, οπότε, ως συνεργαζόμενος ανεξάρτητος βουλευτής, τοποθετήθηκε στην τρίτη θέση στο Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας, γεγονός που για μία ακόμα φορά έστρεψε τους προοδευτικούς πολίτες εναντίον του, αν και στην κυβέρνηση συμμετείχαν και τα δύο ΚΚΕ. Ως υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου έμεινε στην κυβέρνηση Μητσοτάκη για σύντομο διάστημα, μέχρι που παραιτήθηκε. Όταν το 1994 υπογράφηκε στο Όσλο η ιστορική συμφωνία μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, με εκπροσώπους αντίστοιχα τον Πέρες και τον Αραφάτ, ο Θεοδωράκης κλήθηκε να παρουσιάσει το «Μάουτχαουζεν» με ερμηνεύτρια τη Μαρία Φαραντούρη, αλλά και τον Ύμνο της Παλαιστίνης που έγραψε, κρατώντας παλιότερη υπόσχεσή του στον Άραβα ηγέτη. Τα χρόνια που ακολούθησαν συνέβησαν σημαντικά πολιτικά γεγονότα, προκαλώντας αναταραχή διεθνώς, όπως ο πόλεμος που διέλυσε τη Γιουγκοσλαβία, ο πόλεμος του Κόλπου, η εισβολή στο Αφγανιστάν και η υπόθεση Οτσαλάν στην Ελλάδα, για καθένα από τα οποία πήρε θέση. Μάλιστα, ηγήθηκε κίνησης υπέρ της ελληνοτουρκικής φιλίας, στο πλαίσιο της οποίας εξέχουσες προσωπικότητες και από τις δύο χώρες συνέδραμαν σε μια προσέγγιση των δύο λαών μέσω του πολιτισμού. Τίποτε από όλα αυτά, όμως, δεν είχε σημασία για την τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη», η οποία το 1998 τον στοχοποίησε σε περισσότερες από μία προκηρύξεις. Ανυπότακτος και υπερβατικός, δεν έπαψε να τοποθετείται με δηλώσεις του σε κάθε επίκαιρο θέμα, να υπογράφει άρθρα και να εκδίδει βιβλία. Η μουσική του δραστηριότητα συνεχίστηκε. Το 1993 ανέλαβε γενικός διευθυντής Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ, συνεργασία που έληξε άδοξα, ενώ τα επόμενα χρόνια παρουσίασε τις όπερες «Ηλέκτρα» (1995), «Αντιγόνη» (1998), «Κώστας Καρυωτάκης»(2000) και «Λυσιστράτη» (2002). Η διεθνής του καταξίωση ήταν πια δεδομένη, οι συναυλίες του με τις μεγαλύτερες ορχήστρες του κόσμου γινόντουσαν ανάρπαστες, η πολιτική διάσταση της μουσικής του αναγνωριζόταν απ' όλους. Το 1992, κατά την εναρκτήρια τελετή των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης, η ολυμπιακή σημαία εισήλθε στο στάδιο, ενώ η Αγνή Μπάλτσα τραγουδούσε το «Σώπα, όπου να 'ναι θα σημάνουν οι καμπάνες» και ο Μίκης διηύθυνε στο πόντιουμ. Όταν η πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, Καμπούλ, απελευθερώθηκε το 2001 από τους Ταλιμπάν, τα στρατεύματα της βόρειας συμμαχίας επέλασαν με το «Μάουτχαουζεν» στους δρόμους της πόλης. Μόνο «μελανό» σημείο, μια σειρά αμφιλεγόμενων δηλώσεών του σχετικά με το εβραϊκό έθνος, που δημιούργησε μεγάλη παρεξήγηση (ή παρερμηνεία, σύμφωνα με τα δικά του λεγόμενα). Μάλιστα, έφτασαν να τον κατηγορούν για αντισημιτισμό. Δυστυχώς, αυτό επέφερε μια σειρά από αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο. Για παράδειγμα, το 2011, με απόφαση της προέδρου της αυστριακής Βουλής ματαιώθηκε η εκτέλεση του έργου «Μάουτχαουζεν» σε τελετή μνήμης των θυμάτων του ναζισμού της αυστριακής εθνοσυνέλευσης. Συν τω χρόνω, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, το όλο πράγμα κάπως ξεχάστηκε, αλλά κάποιοι διατήρησαν τις αμφιβολίες τους. Άλλη μια σύγκρουση του Θεοδωράκη με την αριστερή παράταξη σημειώθηκε με την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Ενώ αρχικά στάθηκε στο πλευρό της πρώτης αριστερής κυβέρνησης και στον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, στα χρόνια της διακυβέρνησής της τής άσκησε δριμεία κριτική. Η μεγάλη ρήξη επήλθε με αφορμή τη στάση της τότε κυβέρνησης στο μακεδονικό θέμα και την απόφασή της να υπογράψει την περίφημη Συμφωνία των Πρεσπών. Συμμετείχε στο μεγάλο συλλαλητήριο της 4ης Φεβρουαρίου του 2018 για τη Μακεδονία στην πλατεία Συντάγματος, το οποίο εν μέρει οργανώθηκε από εθνικιστικές και ακροδεξιές ομάδες. Συγκεκριμένα, προσήλθε με αναπηρικό αμαξίδιο και στον εθνοπατριωτικό λόγο που απηύθυνε στο αλαλάζον πλήθος με τις γαλανόλευκες που είχε συγκεντρωθεί, αυτός που κάποτε στην ίδια πλατεία πρωτοστάτησε εναντίον του φασισμού κραδαίνοντας μια γαλανόλευκη βουτηγμένη στο αίμα, προσφώνησε τα μέλη της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής «αδέλφια». Συμπλήρωσε, δε, με τη φράση «περιφρονώ τον φασισμό σε όλες του τις μορφές, προπαντός στην πιο απατηλή και επικίνδυνη μορφή του, την αριστερόστροφη». Αυτό εξόργισε τόσο την κυβέρνηση όσο και τους χιλιάδες οπαδούς της, βάζοντας ένα είδος τίτλων τέλους στη σχέση του με την αριστερά, όχι όμως στην προσωπική του διαδρομή, που ήταν ταυτισμένη με την αριστερά. Η δική του απάντηση προς τους αμφισβητίες του ήταν ότι «όσοι αντιδρούν, δεν μπορούν να δεχτούν ότι ένας παλιός κομμουνιστής και αριστερός είναι τόσο πατριώτης». Ως εκ τούτου, το σύνολο του ελληνικού λαού δεν έπαψε να αγαπά τα τραγούδια του και είτε να παραβλέπει λόγω ηλικίας τις αμφιλεγόμενες θέσεις του είτε να συμφωνεί μαζί του. Άλλωστε, οι μελετητές του στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» στο Μέγαρο δεν σταματάνε να ανακαλύπτουν και να ενθουσιάζονται ψάχνοντας σε ένα τεράστιο αρχείο 100.000 μουσικών συνθέσεων και άλλων τόσων κειμένων, γεγονός που επιβεβαιώνει προς κάθε κατεύθυνση ότι το μουσικό συμφωνικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη είναι αυτό μιας ιδιοφυΐας. Και ότι με αυτόν τον τρόπο οφείλουμε να τον αντιμετωπίζουμε στην ιστορία όχι μόνο της Ελλάδας αλλά της Ευρώπης και του κόσμου όλου.